Ότι λάμπει δεν είναι χρυσός

Ο χρυσός συμβολίζεται ως Au από το λατινικό του όνομα Αurum και είναι το πολυτιμότερο μέταλλο από την εποχή της αρχαιότητας.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εκμεταλλεύονταν τα χρυσωρυχεία της Nubia.

Τα χρυσωρυχεία βρίσκονταν κοντά στον ποταμό Νείλο και από αυτά έβγαζαν τα κατάμαυρα χρυσοφόρα πετρώματα που είχαν λευκές φλέβες από χαλαζία.

Η τέχνη παραλαβής του χρυσού ήταν απόρρητο μυστικό που το ήξεραν μόνο οι ιερείς και οι Φαραώ,οι οποίοι σκόπιμα το έκρυβαν από τους πολλούς.

Χρυσοφόρα κοιτάσματα υπήρχαν όμως και στον ποταμό Πακτωλό της Μ.Ασίας και στα ποτάμια του Εύξεινου Πόντου. Πιθανόν η Αργοναυτική Εκστρατεία να διοργανώθηκε για την ανεύρεση χρυσού.

Το «Χρυσόμαλλον Δέρας»  αναφέρεται στη μέθοδο που οι κάτοικοι της Κολχίδας χρησιμοποιούσαν για να ανακτήσουν το χρυσό.

Επίσης κοιτάσματα χρυσού υπήρχαν από την αρχαιότητα στη Χαλκιδική.

Στη νεώτερη εποχή η άμμος του Γαλλικού ποταμού υπήρξε χρυσοφόρος για το διάστημα μεταξύ 1953-1960 όπου η παραγωγή ανήλθε στα 1400Kg.

Eδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι εξαιτίας της αξίας του και της σπανιότητάς του, στην αρχαιότητα κυκλοφορούσαν ελάχιστα χρυσά νομίσματα.

Ήταν το 5^ο αιώνα μ.Χ. που ο Μ.Κωνσταντίνος καθιέρωσε τα χρυσά υπέρπυρα αντάξια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας τα οποία στην καθομιλουμένη έμειναν ως «κωνσταντινάτα» με την επίσημη ονομασία τους να είναι «σόλιδοι» (aureus solidus-καθαρός χρυσός).

Η ενασχόληση των ανθρώπων με το χρυσό συνεχίστηκε με τους  αλχημιστές,οι οποίοι προσπαθούσαν να μετατρέψουν συνηθισμένα μέταλλα σε χρυσό.

Πίστευαν ότι για να γίνει η μεταστοιχείωση και να φτάσουν τα αγενή μέταλλα στο μέγιστο βαθμό τελείωσής τους που είναι ο χρυσός, χρειάζονται κι ένα ελιξήριο του οποίου η φύση θα υπερισχύει κι έτσι το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν η μετατροπή σε χρυσό.

Μία από τις φυσικές ιδιότητες του χρυσού είναι η λάμψη του, η οποία παραμένει αναλλοίωτη με την πάροδο των χρόνων.

Εξαιτίας της λάμψης του συνδέθηκε από τους αρχαίους Έλληνες με το θεό Απόλλωνα. Στο Βυζάντιο  συνδέθηκε όχι μόνο με τη δύναμη των αυτοκρατόρων αλλά και σε σύμβολο της αγιότητας κι αυτό φαίνεται από το χρυσό φωτοστέφανο στις διάφορες εικόνες και αγιογραφίες.

Έχει μεγάλη πλαστικότητα γι΄αυτό στην κοσμηματοποία έχουμε κράματα χρυσού που περιέχουν:

Ο κίτρινος χρυσός→ Χρυσό-Άργυρο-Χαλκό

Ο λευκός χρυσός  → Χρυσό-Νικέλιο-Παλλάδιο

Η περιεκτικότητα ενός κοσμήματος σε χρυσό την παλιά εποχή μετριόταν με τη «Λυδία Λίθο».Είναι μια μαύρη πυριτική πέτρα πάνω στην οποία έτριβαν το μέταλλο που ήθελαν να εκτιμήσουν. Αυτό άφηνε πάνω στην πέτρα μια γραμμή στην οποία έριχναν νιτρικό οξύ το οποίο διαλύει τις προσμείξεις. Έτσι αν ήταν χρυσό η γραμμή παρέμενε αναλλοίωτη.

Σήμερα η περιεκτικότητα σε χρυσό μετριέται σε καράτια.Το καράτι είναι μέτρο καθαρότητας του μετάλλου σε μια κλίμακα από 1-24.Τα 24 καράτια είναι καθαρός χρυσός ενώ τα 14 καράτια έχουν περιεκτικότητα  14/24 ή 58,35% σε χρυσό.

Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι στο φλοιό της γης υπάρχει μόλις 1ppb στην καθαρή του μορφή. Έτσι τα παγκοσμίως γνωστά κοιτάσματα χρυσού θα εξανληθούν σύντομα, αφού αποδώσουν 15000tn χρυσού με 1500tn παραγωγή ετησίως

Πηγή:"Πορτρέτα των χημικών στοιχείων" Αναστάσιος  Βάρβογλης

Φροντιστήριο Φυσικής-Χημείας

Τζικόπουλος-Βαρδούλη Τοπάλη 79 Βόλος